Η γαστροσκόπηση είναι η ενδοσκοπική εξέταση που επιτρέπει τον έλεγχο του ανώτερου πεπτικού συστήματος. Το ανώτερο πεπτικό σύστημα περιλαμβάνει τον οισοφάγο (δηλαδή έναν σωλήνα μεταξύ του στόματος και του στομάχου), το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο (δηλαδή το πρώτο μέρος του λεπτού εντέρου).
H γαστροσκόπηση είναι η καλύτερη μέθοδος για τη διάγνωση των παθήσεων του ανώτερου πεπτικού, εξαιτίας της τέλειας απεικόνισής του από το γαστροσκόπιο. Πραγματοποιείται με την είσοδο στο στόμα ενός λεπτού (διαμέτρου μέχρι 1εκ), εύκαμπτου σωλήνα (γαστροσκόπιο), που διαθέτει μια κάμερα και μια φωτεινή πηγή στην άκρη του, και στη συνέχεια προωθείται κατά σειρά στον οισοφάγο, το στομάχι και το 12δάκτυλο. Με αυτό τον τρόπο ελέγχεται ο βλεννογόνος, ενώ παράλληλα υπάρχει η δυνατότητα να ληφθούν βιοψίες για ιστολογική εξέταση,καθώς και να πραγματοποιηθούν διάφοροι θεραπευτικοί χειρισμοί, όπως αιμοστάσεις, πολυπεκτομές, διαστολή στενώσεων και αφαίρεση ξένων σωμάτων.
Χρησιμοποιείται για τη διερεύνηση προβλημάτων όπως η δυσκολία στην κατάποση, ο πόνος στην κοιλιά και το στομάχι που επιμένουν, για τη διάγνωση του γαστρικού/δωδεκαδακτυλικού έλκους ή της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, για την αντιμετώπιση της αιμορραγίας από το ανώτερο πεπτικό και την απόφραξη στον οισοφάγο, αλλά και την ανεύρεση πολυπόδων, καρκίνου ή καρκινοειδών.
Η γαστροσκόπηση δεν είναι επώδυνη και πραγματοποιείται με μέθη ή με νάρκωση. Ο χρόνος μίας απλής διαγνωστικής γαστροσκόπησης δεν υπερβαίνει συνήθως τα 5-10 λεπτά το πολύ. Ο ασθενής θα πρέπει να είναι νηστικός τουλάχιστον 6-8 ώρες πριν την εξέταση και να μην έχει πιεί νερό ή άλλο υγρό 2 με 3 ώρες πριν, ώστε να έχει προλάβει να αδειάσει το στομάχι.
Ο εξεταζόμενος μετά το πέρας της εξέτασης θα πρέπει να παραμείνει για κάποια ώρα στην ανάνηψη, όπου βρίσκεται υπό παρακολούθηση, μέχρι να συνέλθει εντελώς. Συνιστάται να μην οδηγήσει για λίγες ώρες και να ξεκουραστεί για το υπόλοιπο της ημέρας.
Η αναγκαιότητα για να υποβληθεί κάποιος σε γαστροσκόπηση καθορίζεται με βάση την ηλικία, το ιστορικό και την κλινική εξέτασή του από τον εκάστοτε γαστρεντερολόγο.